Jednym z możliwie występujących powikłań cukrzycy jest retinopatia, zwana też cukrzycową chorobą oczu. Jest schorzeniem o tyle groźnym, że jest zwykle wykrywana późno ze względu na bardzo delikatne objawy lub ich brak. Nieleczona cukrzyca, jak każda choroba, pozostawia spustoszenie w organizmie. Zmiany spowodowane przez chorobę są postępujące, zaś nieleczone prowadzą do pogorszenia widzenia. W tym przypadku dochodzi do zmian strukturalnych w naczyniach siatkówki oka co może w ostateczności prowadzić do utraty wzroku. Osoby cierpiące na cukrzycę powinny być objęte stałą opieką okulistyczną w celu kontroli stanu wzroku. Retinopatia może objawić się zarówno u osób cierpiących na cukrzycę typu pierwszego jak i drugiego.
OBJAWY
- rozmyty lub/i "pływający" obraz
- widoczność ciemnych plamek
SKUTKI
Wraz z upływem czasu, zbyt wysoki poziom cukru prowadzi do zablokowania dostępu krwinek czerwonych do siatkówki. Retinopatia może przebiegać na dwa sposoby. Jednym z nich jest retinopatia nieproliferacyjna, która ma zdecydowanie łagodniejszy przebieg. Prowadzi do pogorszenia widzenia i jest najczęściej występującą formą retinopatii. Drugi przypadek, czyli retinopatia proliferacyjna, prowadzi do znacznie poważniejszych powikłań, a w ostateczności do utraty wzroku.
PRZYCZYNY ROZWOJU
- czas trwania cukrzycy - najsilniejszy czynnik prognostyczny rozwoju i progresji retinopatii cukrzycowej,
- niewyrównanie metaboliczne cukrzycy: - intensywne leczenie zmniejsza ryzyko rozwoju i progresji retinopatii u chorych na cukrzycę typu 1; - intensywne leczenie cukrzycy typu 2 zmniejsza częstość powikłań o charakterze mikroangiopatii,
- nadciśnienie tętnicze,
- zaburzenia gospodarki lipidowej,
- cukrzycowa choroba nerek,
- okres ciąży u kobiet chorujących na cukrzycę,
- okres dojrzewania,
- operacja zaćmy,
- stany po transplantacji nerki i trzustki lub tylko nerki,
JAK ZAPOBIEC ROZWOJOWI CHOROBY?
Aby zapobiec pogorszeniu wzroku konieczne są systematyczne wizyty kontrolne u okulisty. Ponadto, cukrzycy muszą samodzielnie nadzorować poziom cukru i cholesterolu we krwi oraz ciśnienie tętnicze. Są to główne czynniki wpływające na dynamiczny rozwój choroby.
LECZENIE
1. Intensyfikacja leczenia u chorych ze złym wyrównaniem metabolicznym cukrzycy, intensywne leczenie nadciśnienia tętniczego.
2. Fotokoagulacja laserowa siatkówki (możliwa, jeśli ośrodki optyczne oka są przejrzyste):
- odpowiednio wcześnie wykonana fotokoagulacja laserowa siatkówki hamuje progresji retinopatii cukrzycowej;
- rodzaje fotokoagulacji laserowej siatkówki:
- ogniskowa - zalecana przy obecności zmian początkowych retinopatii i w cukrzycowym obrzęku plamki bez zajęcia dołka,
- typu grid - w rozlanym obrzęku plamki,
- panfotokoagulacja - zalecana w ciężkiej retinopatii nieproliferacyjnej i proliferacyjnej.
3. Witrektomia:
- wskazania:
- krwotoki do ciała szklistego niewchłaniające się pod wpływem innych metod leczenia; w przypadku braku skuteczności zastosowanego leczenia wskazane jest wcześniejsze przeprowadzenie witrektomii (im wcześniej, tym efekt lepszy),
- zaawansowana retinopatia proliferacyjna z powikłaniami.
4. Doszklistkowe lub okołogałkowe wstrzyknięcia steroidów, mających działanie antyangiogenne i przeciwobrzękowe.
5. W przypadkach nieodwracalnych zaburzeń widzenia konieczne jest przeprowadzenie konsultacji/rehabilitacji dla osób źle widzących lub ociemniałych.
Źródła:
https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/powiklania-okulistyczne-w-cukrzycy,3813,n,3707
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetic-retinopathy/symptoms-causes/syc-20371611
https://www.mp.pl/cukrzyca/powiklania/66475,retinopatia-cukrzycowa
"Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2020. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego" 2020, tom 6, nr 1