dodano: 2023-11-28

Czerniak oka jest rzadkim, ale agresywnym nowotworem, który rozwija się w komórkach barwnikowych (melanocytach) oka. Choć może stanowić jedynie niewielki odsetek przypadków nowotworów oczu, jego skutki mogą być bardzo poważne, dlatego ważne jest zrozumienie tego schorzenia, jego przyczyn, objawów i metod leczenia.

Czym jest czerniak oka?

Czerniak oka to nowotwór złośliwy, który rozwija się w melanocytach, komórkach odpowiedzialnych za produkcję pigmentu barwnego w oku. Może występować w różnych częściach oka, w tym w ciele rzęskowym, tęczówce, czy soczewce. Zwykle jest guzem pierwotnym i daje przerzuty do innych organów drogą naczyń krwionośnych.

Przyczyny czerniaka oka

Nie ma jednej jednoznacznej przyczyny rozwoju czerniaka oka, jednak istnieje kilka czynników ryzyka, które mogą zwiększyć prawdopodobieństwo jego wystąpienia. Należą do nich:

Narażenie na promieniowanie UV: Długotrwałe narażenie na promieniowanie ultrafioletowe, szczególnie bez ochrony, może zwiększać ryzyko rozwoju czerniaka oka.
Jasne oczy oraz karnacja: Osoby o jasnych oczach, zwłaszcza z jasną tęczówką, mogą mieć wyższe ryzyko zachorowania.
Czynniki genetyczne: Osoby z rodzinami, w których występowały przypadki czerniaka, mogą być bardziej narażone.
Długotrwały stres, upośledzenie odporności i narażenie na czynniki rakotwórcze.

Objawy czerniaka oka

Objawy czerniaka oka mogą być trudne do zauważenia we wczesnym stadium, dlatego regularne badania oczu są kluczowe. Rosnący w oku guz zwykle jest niewidoczny dla pacjenta, zauważany jest zwykle podczas specjalistycznych badań okulistycznych. Objawy mogą obejmować:

Zmiany w widzeniu, zaburzenia ostrości wzroku, błyski i mroczki w polu widzenia
Przebarwienia na tęczówce lub spojówce oka
Zniekształcenie źrenicy
Inne dolegliwości, spowodowane guzami przerzutowymi.

Diagnoza i leczenie czerniaka oka

Diagnoza czerniaka oka opiera się na dokładnych badaniach oczu, w tym badaniu dna oka i ocenie grubości guza. Dodatkowe testy, takie jak ultrasonografia czy tomografia komputerowa, mogą być również stosowane. W przypadku potwierdzenia diagnozy, leczenie czerniaka oka obejmuje różne metody, takie jak:

Chirurgiczne usunięcie guza. Usunięcie guza może być konieczne, zwłaszcza jeśli jest on mały i nie rozprzestrzenił się.
Termoterapia przezźreniczna. Metoda ta polega na zmniejszanie objętości guza poprzez wywoływanie jego martwicy po nakierowaniu na niego wiązki promieniowania diodowego.

W bardzo rzadkich przypadkach, gdy guz jest stosunkowo duży i w zaawansowanym stadium, konieczne może być usunięcie gałki ocznej.

Czerniak oka - rokowanie

Tak jak w przypadku większości nowotworów - kluczowym czynnikiem jest stadium zaawansowania choroby oraz wielkość guza. Jeśli u pacjenta występują nacieki lub przerzuty szanse pacjenta drastycznie spadają, nawet w przypadku prawidłowego leczenia guza pierwotnego. Na rokowanie duży wpływ ma także wiek pacjenta - młodszy organizm ma większą szansę na pokonanie walki z guzem.